Door Paul Janssen - 21-11-2019 - Artikelen
December is een mooie maand voor de concertzalen. De kerstsfeer hangt overal en ook de muziek op het podium getuigt meer dan eens van Jingle bells en Santa is coming to town . Ook het Amsterdamse Concertgebouw laat zich niet onbetuigd. Naast internationale grootheden met ‘reguliere’ programma’s klinken de kerstklokken in diverse variaties.
“December is misschien wel de drukste maand van het jaar”, zegt Marian van der Meer, al zo’n vijfentwintig jaar programmeur van het Concertgebouw. “Mensen gaan in deze tijd graag naar concerten. Zo rond 5 december is het nog even stil, maar daarna is het Concertgebouw bijna elke avond vol. Het zal met het weer te maken hebben, met de dagen die donkerder worden, de avonden langer. Dan is de concertzaal dé plek voor een warm gevoel, voor geborgenheid en verbondenheid.
Natuurlijk spreekt ook de kerstsfeer nog steeds tot de verbeelding en diverse concerten spelen daar op in. Niet alleen met het programma, maar ook met extra’s zoals een speciale belichting en een presentator.”
Dat is ongeveer de setting van Christmas Classics at the Movies met het Noord Nederlands Orkest. Onder leiding van Arjan Tien klinken op 20 december naast kerstklassiekers zoals het nog altijd even mooie als onvermijdelijke
White Christmas ook delen uit soundtracks van typische kerstfilms als
Home Alone ,
E.T. en
The Sound of Music . Eric Corton is erbij om deze kersteditie van Classics at the movies aan elkaar te praten en de vaak smeuïge verhalen achter de muziek te delen.
Ook het Jazz Orchestra of the Concertgebouw laat zich dit jaar niet onbetuigd – al is het concert vooral een verjaardagsfeestje. Vanwege Tina Turners tachtigste verjaardag op 26 november brengt het orkest op 9 december een uitgebreid eerbetoon aan deze ‘Grandmother of Rock, Soul and Pop’. Met zangeres Berget Lewis en het ZO!
Gospel Choir omlijsten zij het feestje met de warmbloedige classic soul en jazz van de jaren zestig en zeventig. Wie ondertussen geen genoeg kan krijgen van het populaire kerstrepertoire en andere opwekkende songs kan op 30 december nog even nagenieten met Mathilde Santing, die onder de titel Happy Holiday zowel mijmerend terugblikt als opgewekt vooruit ziet.
Jazz Orchestra of the Concertgebouw Ook in de werkelijk klassieke hoek speelt kerst een onmiskenbare rol in de programmering. En daarbij mag het
Weihnachtsoratorium van Johann Sebastian Bach uiteraard niet ontbreken, vindt Marian van der Meer. Ze heeft op 18 december een medestander in het Nederlands Kamerkoor dat onder leiding van Peter Dijkstra met de Akademie für Alte Musik Berlin en solisten als countertenor Maarten Engeltjes en sopraan Hannah Morrison alle zes delen van Bachs meesterwerk ten gehore brengt. “Het Nederlands Kamerkoor is van plan het
Weihnachtsoratorium als een heuse kersttraditie op de kaart te zetten”, verklaart Van der Meer de keus voor het Nederlandse topkoor. “En dat vind ik helemaal terecht. Het
Weihnachtsoratorium met kerst is veel minder populair dan de
Matthäus-Passion met Pasen, terwijl de werken qua kwaliteit echt niet voor elkaar onderdoen. Ook voor 2020 staat het koor al geprogrammeerd.’
Hoewel niemand het een kerstconcert zal noemen is de bijzondere decembersfeer al op 27 november voelbaar als sopraan Diana Damrau met Antonio Pappano achter de vleugel een liedrecital geeft. Nu moet gezegd dat de
Vier letzte Lieder van Richard Strauss uitstekend bij de introspectieve decembersfeer passen.
‘Momenten van reflectie,’ noemde de gevierde sopraan de liederen al, ‘van gevoel, waarin de vocalist zich als een soort medium op moet stellen.’
In hoeverre de barokaria’s die Cecilia Bartoli - ‘de droom van iedere concertprogrammeur’, zoals Van der Meer al eens aangaf in een interview - op 10 december met haar eigen Les Muciciens du Prince ten gehore brengt diezelfde ‘momenten van reflectie’ opwekken is nog even afwachten, hartverwarmend en vol verbondenheid zal het zeker zijn. De avontuurlijke mezzosopraan verstaat immers als geen ander de kunst om niet alleen virtuositeit te etaleren, maar ook het verhaal achter de aria’s over te brengen. Vivaldi staat, net als op Bartoli’s jongste cd, centraal, maar ook diens vakbroeders laten zich niet onbetuigd. Een concert waarbij het dak er spreekwoordelijk af kan gaan.
Diana Damrau Kerstklokken in diverse variaties
Dat is ook het geval als Valeri Gergjev op 17 december zijn Münchner Philharmoniker tot grote hoogten opzweept in Beethovens Vioolconcert en Bruckners Zevende symfonie. De chef-dirigent van de Müncheners neemt voor Beethovens Vioolconcert de jonge Zweedse violist Daniel Lozakovitsj mee.
Dat grootheden als Bartoli, Gergjev en Damrau juist in december in het Concertgebouw staan is volgens Van der Meer eenvoudig te verklaren: niet alleen het publiek weet de concertzalen in deze maand goed te vinden, ook het aanbod van gerenommeerde artiesten is groot. “November en december zijn echte topmaanden”, zegt ze. “Vele grote musici zijn dan op tournee en komen juist in deze ‘donkere dagen’ graag naar het Concertgebouw.”