Door Hein van Eekert - 26-05-2018 - Artikelen
NORA FISCHER & MARNIX DORRESTEIN
Een belangrijk puntje eerst: het etiketje met de titel erop kan en moet van de cd af. Het geeft geen gepeuter en ook geen scheuren in het hoesje, want het laat moeiteloos los. Wat je dan overhoudt aan de voorkant is alles wat je hoeft te weten: Nora Fischer en Marnix Dorrestein. Ze voeren barokaria’s en -liederen van Purcell, Monteverdi, Vivaldi en anderen uit: ze doen samen de vocals en hij speelt elektrische gitaar. Ongewoon misschien, maar niet geforceerd.
Het ging allereerst om intimiteit, zegt Marnix: “Het was een persoonlijke zoektocht. Bij een nieuw arrangement, dacht ik: oké,
hoeveel minder kunnen we nog doen? Stel, ik doe hier alleen de basnoten,
wat gebeurt er dan? Soms ontdekten we: nu hoor je echt de context van
het lied niet meer. Dan moest er toch weer wat bij. Maar soms konden we
nog meer strippen, tot je bijna niks meer overhield.”
Daarbij was het mooi dat Nora op intieme momenten heel hoog en zacht kon zingen, vindt Marnix. Een hogere ligging vraagt echter om vervorming
van klanken en leidt soms tot onverstaanbaarheid. Daarom zingt sopraan
Nora Fischer de meeste nummers in de wat lagere regionen van haar stem.
Nora: “Heel veel muziek van nu – eigenlijk bijna alle stijlen, behalve
klassiek – zit in een wat lager register. Mijn allereerste stap bij het
benaderen van die nummers was om ze in lagere ligging te zingen. Je komt
dan een beetje van het klassieke klankbeeld weg en hebt in dat register
ook wat meer mogelijkheden. Het klinkt bovendien voor veel mensen
natuurlijker.” Het transponeren van de toonsoorten hield daarbij verband
met het uitgangspunt van de oorspronkelijke aria’s: “De tekst moest
worden uitgebeeld én verstaan blijven. Pas lang nadat deze aria’s zijn
ontstaan werd opera by default onverstaanbaar; maar dat was
helemaal niet de bedoeling van de componist.” Het wordt duidelijk dat
Marnix en Nora de liederen dichterbij willen brengen: niet alleen bij
een nieuw publiek, maar in principe bij iedereen. Het maken van het
album was een ontdekkingsreis, meent Marnix: “Het was een kick om achter
de handigheidjes van de componist te komen: hoe dingen achter elkaar
geplaatst worden en hoe ze lopen. Soms was iets dat goed klonk in het
origineel, moeilijk in onze vorm te gieten. Een andere keer bleek een
stukje dat ik op zich wel leuk vond maar dat me niet zo interesseerde,
ineens heel mooi als wij het helemaal afpelden.”
De befaamde Cold Song uit King Arthur van Purcell is een voorbeeld: normaliter gezongen met bibberende stem door de uit het ijs naar boven komende Cold Genius. Zijn bibberen is in de gitaarbegeleiding van Marnix terecht gekomen, terwijl Nora de woorden ongehinderd en in een mooie legatolijn zingt, zonder haperen. “Dat gestotter vind ik heel erg uitgebeeld: hij is bevroren, dus hij stottert. Dan is het zo theatraal dat ik het al half niet meer geloof omdat het zo buitenkant is. Daarom wilden we dat stotteren in de gitaar stoppen en de stem iets angstaanjagends geven.” Elementen uit genres op elkaar stapelen, zoals bij cross-over gebeurt, was niet het doel: “We hebben ernaar gezocht hoe we het zo klein mogelijk kunnen maken, maar dan vanuit de opvatting van popmuziek en niet zo dat we er pop ‘bijgooien’. We doen deze muziek met onze vingers en onze stembanden van nu.” De nieuwe generatie muziekliefhebbers maakt zich sowieso niet meer druk om gevestigde genregrenzen. Met de komst van het internet is er een wereld van mogelijkheden opengegaan; je kunt uit elke muzieksoort je favoriete stukken kiezen zonder dat je direct alles van dat genre leuk hoeft te vinden. “Je kunt alles zien, als je zou willen”, legt Marnix uit. “Je hebt overal je cherry pickings en die zet je bij elkaar. Dan heb je een heel mooie melange van dingen, die voor mij heel
‘Je kunt overal schoonheid in ontdekken’
logisch is.” De gedachte dat de ene kunst op een hoger plan zou staan dan de andere, vindt het tweetal alleen maar frustrerend. “Je kunt
overal schoonheid in ontdekken,” zegt Nora, “zolang je er maar voor open
staat.” Marnix citeert Oscar Wilde: “There is no such thing as quality
in art, there is only good and bad taste.” Het etiketje kan dus van de
hoes.
MONTEVERDI, PURCELL e.a.
HUSH
NORA FISCHER, MARNIX DORRESTEIN
DG 0028948169207
VKZ.NL/18350 € 22,99