Door Mischa Andriessen - 24-09-2021 - Artikelen
Volgens schrijver Ted Goia kent onze muziekgeschiedenis een paar belangrijke lacunes. In zijn uitdagende boek Music: A Subversive History beschrijft hij bijvoorbeeld hoe stelselmatig de nadruk op het rationele en ordentelijke van muziek is gelegd, en hoe even stelselmatig de vrouwelijke inbreng in muziek is gemarginaliseerd. En dat terwijl die inbreng een niet te missen kracht is. Het Koreaanse duo dal:um maakte drie jaar terug een verpletterende indruk met zijn debuutalbum. Twee jonge vrouwen, die de twee bekendste Koreaanse snaarinstrumenten (de gayageum en de geomungo) op een volkomen eigenzinnige manier inzetten en zo een nieuw perspectief aan de muzikale tradities wisten toe te voegen. De titel van hun andermaal even beeldschone als avontuurlijke album verwijst naar de grote overeenkomsten tussen beide instrumenten en tegelijk naar de wezenlijke verschillen. Impliciet zeggen ze daarmee ook iets essentieels over culturen. En over mensen.
Boegbeelden van de groep Shakuar zijn de jonge zangeressen Karima el Fillali en Shishani Vranckx. Ook zij blazen tezamen met het Residentie Orkest tradities nieuw leven in. De Noord-Afrikaanse Gnawa wordt vermengd met onder meer hip- en triphop. Zo blijft de roesachtige basis van de muziek behouden terwijl er een heel eigentijds soort trance aan wordt toegevoegd. Dat komt door het uitermate fraai gebalanceerde instrumentarium, maar vooral door de perfect bij elkaar passende stemmen van El Fillali en Vranckx die met hun puntgave samenzang de luisteraar moeiteloos vangen.
Karima el Fillali en Shishani Vranckx
Trance en roes zijn ook de trefwoorden bij Badume’s Band & Selamnesh Zéméné. De Ethiopische zangeres Zéméné zingt met een onvergelijkbare overgave. Haar langgerekte zanglijnen zijn niets minder dan betoverend en overrompelend. Een wervelwind die voortdurend wordt aangewakkerd door de felle, maar heerlijk groovende gitaarpartijen en het hallucinerende orgeltje. De albumtitel Yaho Bele betekent: zeg ja. En dat is deze muziek optimaal: een hartverscheurend ja zeggen tegen alles – goed en slecht – dat een leven omvat. Zoveel emotie, zoveel kwetsbaarheid, zoveel kracht.
Puntgave samenzang
Op de plaat Henna is een aantal jonge Palestijnse zangeressen samengebracht. De oudste is net dertig, de jongste pas negentien. Stuk voor stuk zoeken ze een weg tussen traditie en vernieuwing, tussen heden en verleden, elk op een eigen manier, met een eigen stem. Stuk voor stuk prachtige stemmen. Zoals die van Hanin Alijjeh die in het even pakkende als ontroerende Shou Mkhabili (wat staat mij te wachten) op een ingetogen manier de sterren van de hemel zingt. Niet boos, maar zelfbewust en fijn zacht, zodat je echt moet luisteren.
