Door Paul Janssen - 22-11-2018 - Artikelen
MATT HAIMOVITZ
“Ik moet eerlijk bekennen dat ik het werk van Isang Yun pas drie jaar geleden leerde kennen”, zegt Matt Haimovitz. “Dennis Russell Davies vroeg mij of ik naar het Celloconcert van Yun wilde kijken en het in 2017 wilde spelen om zowel de honderdste geboortedag van de Koreaanse componist als Davies’ afscheid als chef-dirigent van het Bruckner Orchester Linz te markeren.”
Het Celloconcert dat Yun (1917-1995) in 1976 voltooide is een buitengewoon autobiografisch werk. Yun, zelf een uitstekend cellist, zet de solocello tegenover het orkest, wat voor hem de relatie tussen een individu en de gemeenschap markeert. Yun had grote problemen met de Zuid-Koreaanse autoriteiten. Hij werd in de jaren zestig gekidnapt terwijl hij in Darmstadt was, gemarteld en uiteindelijk ter dood veroordeeld vanwege vermeende spionage voor Noord-Korea. Luide protesten van kopstukken uit de
‘Ik werd compleet van de sokken geblazen’
muziekwereld voorkwamen voltrekking van het vonnis. Hoewel Yun op vrije voeten kwam, bleef zijn verhouding met de machthebbers precair. Yun zelf streed zijn hele leven voor een herenigd Korea. Het is dit verhaal dat in de ‘georganiseerde chaos’ van het Celloconcert meespeelt.
“Ik werd compleet van de sokken geblazen”, vertelt Haimovitz over de eerste kennismaking met het concert. “De manier waarop het werk voor cello is geschreven is buitengewoon verrassend. Het zit vol oosterse invloeden en nieuwe speeltechnieken om Koreaanse instrumenten te imiteren. Ik had echt nog nooit zoiets gehoord. Het werd mij al snel duidelijk dat dit werk naast de concerten van Dutilleux en Lutoslawski behoort tot de belangrijkste concerten van de twintigste eeuw.”
“Yun is sowieso een van de grote pioniers van de twintigste eeuw”, aldus de cellist. “Daarbij componeert hij geweldig voor de cello. Ook in Glissées , het solowerk dat ik opgenomen heb. Hij begrijpt het instrument en hij schrijft zo lyrisch. Zijn leven balanceerde op de rand van chaos, maar in de muziek heeft hij alles onder controle. Hij schrijft dingen die niet mogelijk lijken, maar uiteindelijk heel organisch blijken.”
Haimovitz noemt zijn medewerking aan de dubbel-cd ‘een daad van liefde’. Hij deelt de aandacht immers met violiste Yumi Hwang-Williams, die onder andere het Concert voor viool en orkest van Yun speelt, en met pianiste Maki Namekawi, die Interludium A voor piano solo uitvoert en Hwang-Williams begeleidt in Gasa voor viool en piano.
“Dennis Russell Davies wilde heel graag dat wij deze stukken speelden, wat voor hem een daad van vriendschap was. Het is erg goed om op zo’n manier verschillende kanten van een componist te laten zien. Ik hoop dat in de toekomst vaker te doen. Het geeft alles bij elkaar een mooie blik op een componist die vele mensen nog niet kennen. En Yun verdient, zeker in Korea, eenzelfde status als Beethoven. Hij is een unieke stem onder de twintigste-eeuwse componisten. Bovendien vraagt zijn muziek de luisteraar nadrukkelijk om na te denken over persoonlijke en politieke situaties.”
ISANG YUN SUNRISE FALLING
MATT HAIMOVITZ, YUMI HWANG-WILLIAMS, MAKI NAMEKAWA BRUCKNER ORCHESTER LINZ O.L.V. DENNIS RUSSELL DAVIES PENTATONE (2SACD)
VKZ.NL/18643 € 34,99