Door Jos van der Zanden - 22-11-2018 - Artikelen
CONCERTGEBO UW
Vroeg donker, onthaasten, bijkomen van vermoeienissen - die associaties levert de maand december. Wegdromen bij een cd, achterovergeleund in de luie stoel is één manier. Eropuit naar de concertzaal een andere. Om aan de uiteenlopende wensen tegemoet te komen heeft het Amsterdamse Concertgebouw familieconcerten, lichtvoetigheid, kinderprogramma’s en monumentale koormuziek paraat.
Soli Deo Gloria
Tot de laatste categorie behoort Händels Messiah op 17 december. Oorspronkelijk viel het trouwens wel mee met die monumentaliteit. Händel schreef zijn oratorium voor een rijke Ierse aristocraat die belast was met de inwijding van de New Music Hall in Dublin, in 1742. De première klonk heel wat amateuristischer dan wij nu gewend zijn. De componist zelf zat achter een krakkemikkig orgeltje om van daaruit een handvol lokale musici en amateurzangers te begeleiden. Nee, dan Britten Sinfonia in het Concertgebouw! Een kwalitatief hoogstaand Engels projectorkest dat een uitzonderlijk breed repertoire beheerst, van barok tot muziek waarvan de inkt nog nat is. Sinds 2012 is het orkest uitgebreid met een koor, de Britten Sinfonia Voices. Binnen een paar jaar heeft dit corps zich ontwikkeld tot een toonaangevend ensemble dat in binnen- en buitenland furore maakt.
Het neigt naar een historische aanpak, zonder echter dogmatisch te zijn. Superklein is het orkest niet en ook het koor is uitgebreider dan bij de bijna kamermuzikale Messiah die een aantal jaren in de mode was. Een weg terug naar de ‘big Messiah ’ is deze productie echter evenmin, die tijd ligt definitief achter
ons. Het solistencorps dat voor 17 december werd aangetrokken - Eamonn
Dougan, Iestyn Davies, Allan Clayton, Roderick Williams en Jacqueline
Shave - past uitstekend bij de gulden middenweg die Britten Sinfonia
bewandelt: stemmen die een gematigd vibrato laten horen en die eerder
dienstbaarheid dan virtuositeit nastreven.
‘Dat ik mij met mijn genadige Heiland op de dag van zijn opstanding mag verenigen!’ Het illustreert de diepe religiositeit van de componist, die zijn Messiah -manuscript eindigde met het motto SDG Soli Deo Gloria (God alleen is de glorie). Hij had maar 24 dagen nodig om deze tijdloze muziek op het papier te slingeren (al schreef hij er later nog wat delen bij, toegesneden op de kwaliteiten van solisten). Het openingsdeel van de Messiah berust op tekstpassages uit het Oude Testament waarin de komst van de Messias wordt voorspeld. Het tweede verhaalt over het lijden van Jezus, meer in reflecterende dan verhalende zin. Het beroemde Halleluja-koor vormt er de apotheose van. Het slotdeel bezingt uitbundig de verlossing van de wereld en de overwinning op de dood. De warme gloed en de overtuigingskracht van het totaal bieden menig luisteraar nieuwe energie en levenskracht. Laat dan de winter maar komen.
BRITTEN SINFONIA: MESSIAH 17 DECEMBER CONCERTGEBOUW, AMSTERDAM WWW.CONCERTGEBOUW.NL