Door Noortje Zanen - 03-08-2018 - Artikelen
RACHEL PODGER
Uniek aan Podgers opname van Vivaldi’s Vier jaargetijden is de bezetting. In plaats van een heel strijkorkest selecteerde Podger een kleine groep van zeven musici uit haar eigen ensemble Brecon Baroque, waarbij de strijkers in enkelvoudige bezetting spelen. Ondanks de immens positieve reacties op al haar vorige Vivaldi-cd’s was de Engelse topvioliste dit keer toch een beetje nerveus over de ontvangst van het nieuwe album, dat sinds april 2018 wereldwijd verkrijgbaar is. “Juist omdat De vier jaargetijden zo populair zijn wist ik niet zeker of onze intieme aanpak gewaardeerd zou worden. Dus toen de eerste positieve recensies verschenen was ik behoorlijk opgelucht”, vertelt Rachel Podger. “Ondanks mijn eigen artistieke overtuiging dat Vivaldi op deze manier energieker en spontaner klinkt, omdat je met een kleinere groep musici nu eenmaal beweeglijker bent, is het voor mij ook belangrijk om te weten dat luisteraars onze aanpak kunnen waarderen.” Daar hoeft de violiste zich verder geen zorgen meer om te maken, want het album heeft de afgelopen maanden veel prijzen gewonnen, waaronder de Editor’s Choice van Gramophone , de Diapason d’Or en vijf sterren van het BBC Music Magazine .
Rachel Podger vertelt zo enthousiast over De vier jaargetijden dat het soms net lijkt alsof ze de vioolconcerten nog maar net heeft leren kennen. Podger: “Deze muziek van Vivaldi is zo populair dat het lastig is om een onbevangen mening te hebben. Je hoort De vier jaargetijden overal, bijvoorbeeld in hotels of in de lift, en dan niet alleen in de originele bezetting, maar ook in arrangementen voor saxofoons, mandoline of welk instrument je ook maar kunt bedenken. Het was voor mij een grote bevrijding om de partituur in te duiken en daarbij alle
‘Vivaldi vraagt je om een acteur te zijn’
eerdere uitvoeringen die ik ooit heb gehoord of gespeeld te vergeten. Maat voor maat heb ik nauwkeurig bestudeerd wat Vivaldi heeft genoteerd. Welke maatsoort staat hier, welke toonsoort, en welke instructie geeft de componist aan de solist? Want De vier jaargetijden staat vol met uitgebreide instructies over hoe de muziek moet klinken. Het lijkt wel een toneelscript, Vivaldi vraagt je om een acteur te zijn. Soms ben je een vogel, of een hond of een hert, op andere momenten vertegenwoordig je natuurverschijnselen en tover je een storm tevoorschijn, of de bliksem en donderslagen. Maar je moet ook menselijke emoties verklanken, zoals blijdschap, angst en behoedzaamheid. En hoe doe je dat, hoe speel je ‘angst’? Ik heb van dat proces genoten, soms leek het net alsof ik zinnen van een toneelstuk uit mijn hoofd moest leren om vervolgens te experimenteren: hoe kan ik dit het beste uitdrukken?”
Het nieuwe album, verschenen bij Channel Classics, bevat ook nog drie andere vioolconcerten van Vivaldi, die Rachel Podger zorgvuldig heeft geselecteerd. “Ik wilde in ieder geval een paar concerten toevoegen die nog niet eerder samen met De vier jaargetijden zijn uitgebracht op cd. Mijn eerste keus viel op het concert Il Grosso Mogul dat ik altijd al een keer wilde opnemen. Het lijkt op geen enkel ander concert van Vivaldi, mede dankzij de zigeunerachtige melodieën, en het heeft uitgeschreven cadensen die extreem virtuoos zijn. Ook al is het niet duidelijk of deze cadensen van de hand van Vivaldi zelf zijn, het is goed mogelijk dat hij ze zelf wel degelijk heeft gespeeld en dat iemand anders zijn improvisaties heeft genoteerd. Vivaldi moet zoveel energie hebben gehad! Naast zijn baan aan het Ospedale della Pietà, het weeshuis waar hij vioolles gaf, was hij ook impresario en componist van het operatheater. En daar gaf hij niet alleen leiding aan de operaproducties, in de pauzes van de opera speelde hij ook nog zijn eigen vioolconcerten met de ingewikkeldste improvisaties!” Podger selecteerde tenslotte ook nog het kerstconcert Il Riposo per il S.S. Natale dat qua toonsoort en karakter mooi aansluit bij de Winter uit De vier jaargetijden , en het concert L’Amoroso , een relatief eenvoudig concert dat hij voor een van zijn favoriete leerlingen heeft geschreven. Podger: “Deze drie concerten zijn heel verschillend van karakter, ook al lijken ze in sommige opzichten ook een beetje op elkaar. Samen met De vier jaargetijden vormen ze een contrastrijk geheel. Er zijn mensen die beweren dat Vivaldi zichzelf steeds herhaalde en dat al zijn concerten hetzelfde zijn, maar daar ben ik het totaal niet mee eens!”
Lees verder op pagina 8
‘Vivaldi moet zoveel energie hebben gehad!’
CHANNEL CLASSICS (2CD)
VKZ.NL/18432 € 23,99
CHANNEL CLASSICS (2CD)
VKZ.NL/18431 € 27,99
CHANNEL CLASSICS (2SACD)
VKZ.NL/18433€ 27,99
VIVALDI LE QUATTRO STAGIONI
BRECON BAROQUE
O.L.V. RACHEL PODGER (VIOOL)
CHANNEL CLASSICS (SACD)
VKZ.NL/18447 € 15,99