DE VIER SYMFONIEËN VAN BRAHMS

ROBIN TICCIATI


Zelfs onder dirigenten zijn er wonderkinderen. Zo is Robin Ticciati althans weleens genoemd. Op zijn 21ste werd hij opgemerkt door grootheden als Colin Davis en Simon Rattle. Al een jaar later was hij de jongste dirigent die ooit optrad in de Milanese Scala. Een stormachtige carrière volgde. Nu is de krullenbol 34 jaar en zoekt hij na negen jaar Edinburgh zijn geluk als chef-dirigent bij het Deutsches Symphonie-Orchester Berlin.
In Schotland stonden de laatste jaren in het teken van Brahms. Ticciati dirigeerde er de vier symfonieën, maar ook andere orkestwerken en Ein deutsches Requiem .


Hij vertelt: ‘In het allereerste seizoen in Edinburgh leidde ik de Tweede van Brahms, zonder er zelfs maar een flauw benul van te hebben waaraan ik was begonnen. Een jaar later de Vierde, maar opnieuw was ik zwaar teleurgesteld. Ik had echt geen idee hoe ik die muziek moest benaderen. Voeg daarbij dat je met een kamerorkest nu niet bepaald over het pluche van een groot symfonieorkest kunt beschikken… Nee, ik voelde me verloren. Pas als je weet welke strijktechnieken bijvoorbeeld violisten in de negentiende eeuw hadden, moet je eraan beginnen.’
Nadat de vier symfonieën van Brahms in de loop van de jaren reeds op de lessenaars hadden gestaan, werden ze voor de cd’s in twee weken tijd allemaal achter elkaar opgenomen. Ticciati: ‘Ik heb enorm mijn best gedaan om alles te weten te komen over de context. Echt alles: over de driehoeksverhouding van de jonge Brahms met Robert en Clara Schumann, over de snelheid van het vibrato, over de romantische opvatting van eb en vloed, ga zo maar door.’
In de loop van de tijd is hij artistiek vergroeid geraakt met de Schotse musici. ‘Door onze nabijheid zijn zij mijn adem geworden, mijn stem om te realiseren wat componisten naar mijn gevoel wilden horen. De relatief kleine bezetting van 35 strijkers komt ongeveer overeen met die van Brahms’ favoriete orkest van Meiningen. Indertijd kreeg hij wel de kritiek dat de composities eerder uitgebreide kamermuziek waren dan echte symfonieën.’ Daarom gebruikt Ticciati trombones met smalle boringen en Weense hoorns uit het einde van de negentiende eeuw, lichtere instrumenten om een geheel te bereiken dat in evenwicht is met de bescheiden strijkersklank, maar ook om met historische kleuren te schilderen en een koortsachtige, vaak rauwe, romantische stemming bloot te leggen.
Hij zegt hierover: ‘Ik hoop dat ik voor de

‘Ik hoop dat ik voor de luisteraars een wonderbaarlijke klankwereld open’

luisteraars een wonderbaarlijke klankwereld open. Het is opwindend samen met het orkest op zoek te gaan naar een echte Brahmsklank, een die donker en herfstig is en toch vol helder contrapunt als in composities van Bach. Op een of andere manier heb ik het gevoel dat romantische muziek mij roept, dat die muziek wil dat ik erin duik.’


BRAHMS
THE SYMPHONIES
SCOTTISH CHAMBER ORCHESTRA
O.L.V. ROBIN TICCIATI
LINN 691062060127 (2CD)
VKZ.NL/18243 € 22,99