BIOGRAFIE IN KLANK

GAUTIER CAPUÇON
Er zit een nadeel aan het beroep van een solist die zich toelegt op de vertolking van klassieke muziek: ondanks het feit dat een musicus zijn eigen stempel op een compositie, een kamermuziekwerk, een soloconcert kan drukken, blijft het een vorm van reproductie. En dat terwijl elke zichzelf respecterende musicus het vak heeft gekozen omdat hij of zij het idee heeft iets te vertellen te hebben, omdat hij zichzelf wil uitdrukken. En daar ligt misschien wel de hamvraag voor elke klassiek musicus: hoe kun je een verhaal vertellen met muziek die door een ander gecomponeerd is? De Franse cellist Gautier Capuçon heeft daar een heel mooie oplossing voor. Zijn jongste cd, Intuition , is een soort biografie in klank.
Natuurlijk komen op deze cd vol cellojuwelen bekende composities als Méditation de Thaïs , Le cygne en Salut d’amour langs, maar ook verrassendere keuzes als Joplins Original Rag no. 1 en Piazzolla’s Le grand tango , die nieuwsgierig maken naar het verhaal erachter. ‘Sinds mijn kindertijd heeft mijn intuïtie mij geleid op mijn reis door het cellolandschap’, zegt Capuçon. ‘Voordat paardenhaar vibreert langs de snaren, voordat techniek en training om de hoek komen kijken, begint muziek met intuïtie.’ Vandaar dat hij het tijd vond zijn muzikale reis met de cello te delen. Die reis begint in de Franse Savoie ‘waar ik opgroeide, omgeven door bergen en vergezeld van de ware juwelen uit het Franse repertoire’, aldus Capuçon. ‘ Le cygne van Saint-Saëns, het eerste werk dat ik voor publiek speelde, Fauré’s Après un rêve en Méditation van Massenet, een van de favorieten van mijn grootmoeder.’ Het zijn natuurlijk grote favorieten in het cellorepertoire, maar met een persoonlijk verhaal erachter en dan gespeeld door Gautier Capuçon, klinken ze toch weer als nieuw en lijkt de schoonheid van deze werken zich nog eens extra te openbaren.
Dat heeft ook alles te maken met de kwaliteit van Capuçon en met het enthousiasme dat op de bonus-dvd met uitvoeringen van een aantal werken aanstekelijk naar voren komt.
Sinds het begin van de eenentwintigste eeuw is Capuçon evenals zijn oudere broer, de violist Renaud, een zeer oorspronkelijke stem in het solistenveld. Zowel gezamenlijk als ieder afzonderlijk bestormden zij de klassieke muziekwereld met intense uitvoeringen en vaak interessante repertoirekeuzes.
Lees verder op pagina 8

‘Muziek begint met intuïtie’

Ook Intuition is ondanks schijnbaar voor de hand liggende keuzes een interessante cd. Het is in een notendop de route naar meesterschap die Capuçon heeft afgelegd. Zo kwam hij tijdens zijn studie in Parijs in aanraking met Rachmaninovs Vocalise , Elgars Salut d’amour en het hier briljant gespeelde anonieme El cant des ocells dat in de bewerking van Pablo Casals een grote cellohit werd. Interessant is ook zijn verwijzing naar werken die voor hem van belang waren in de tijd dat hij in Wenen bij Heinrich Schiff studeerde.
Met verrassende keuzes als Joplins Original Rag , waaraan te horen is dat Capuçon ervaring heeft met jazz (hij is in zijn vrije tijd een toegewijd jazzpianist), Poppers Elfentanz op. 39 en klassiekers als Dvoráks Waldesruhe onderstreept hij het belang dat Schiff heeft gehad voor zijn toonvorming. ‘We werkten veel op klank, op hoe die diepe cellosound te krijgen. Zowel Schiff als ik hadden het druk met onze concertagenda’s, maar we probeerden elkaar altijd een paar dagen per maand te ontmoeten. Dan werkten we hard, zeven, acht uur per dag, en ’s avonds kookten we samen en gingen we naar concerten. Al die momenten dragen bij aan wat je leert.’
De warme herinneringen aan de lessen bij Schiff heeft Capuçon inmiddels omgezet in zijn eigen Classe d’Excellence de Violoncelle aan de Fondation Louis Vuitton waar hij buitengewoon getalenteerde jonge cellisten de kneepjes van het vak en de vreugde van het leren bijbrengt. ‘Een musicus stopt nooit met leren. Alleen de persoon van wie je iets opsteekt krijgt een andere vorm, dat kan een groep leerlingen zijn, een dirigent of een pianist met wie je werkt.’ Ook in die zin is Intuition , waarop Capuçon samenwerkt met pianist Jérôme Ducros – die met het werk Encore ook een compositorische bijdrage leverde – en het Orchestre de chambre de Paris, een getuigenis van zijn leerweg. Een weg die verder gaat in nieuwe richtingen en met nieuwe werken. Vandaar dat Capuçon tussen alle schitterende cellomelodieën Violoncelles, vibrez! voor twee celli en strijkorkest van collega-cellist en componist Giovanni Sollima heeft opgenomen. Een mooie middenweg tussen poëtische cellomelodieën en stormachtige virtuositeit, die Capuçon past als een tweede huid en daarom een mooi uitroepteken vormt in het verhaal dat de cellist vertellen wil.


POPPER, PAGANINI e.a.
INTUITION
GAUTIER CAPUÇON,
JÉRÔME DUCROS,
ORCHESTRE DE CHAMBRE DE PARIS
O.L.V. DOUGLAS BOYD
ERATO 0190295883959 (CD+DVD)
VKZ.NL/18244 € 22,99